Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao người bản ngữ lại sử dụng “I have been studying English for 5 years” thay vì “I study English for 5 years”? Hay “I will go to the cinema tonight” lại khác với “I am going to the cinema tonight”? Thực tế, sự khác biệt đó nằm ở việc sử dụng thì trong tiếng Anh. Việc nắm vững chia thì không chỉ giúp bạn giao tiếp hiệu quả hơn mà còn nâng cao khả năng viết văn, đọc hiểu và làm bài thi tiếng Anh.
Ý nghĩa của việc học chia thì
Bí mật để thành thạo tiếng Anh chính là hiểu rõ cách thức hoạt động của các thì. Không chỉ đơn thuần là một quy tắc ngữ pháp khô khan, chia thì còn phản ánh cách con người sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt ý tưởng, cảm xúc, trải nghiệm và dự đoán về thời gian.
Theo chuyên gia ngữ pháp tiếng Anh – Professor David Smith – “Chia thì là chìa khóa để mở ra thế giới ngôn ngữ phong phú của tiếng Anh. Nó giúp bạn diễn đạt ý tưởng một cách chính xác và tự nhiên hơn, giống như một nghệ sĩ sử dụng màu sắc để tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh”.
Hướng dẫn chi tiết chia thì trong tiếng Anh
1. Thì hiện tại đơn (Simple Present Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + V(s/es) + O
- Phủ định: S + do/does + not + V + O
- Nghi vấn: Do/Does + S + V + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một sự thật hiển nhiên, một quy luật tự nhiên. Ví dụ: The sun rises in the east. (Mặt trời mọc ở hướng đông).
- Diễn tả một thói quen, một hành động thường xuyên xảy ra. Ví dụ: I wake up at 7 am every day. (Tôi thức dậy lúc 7 giờ sáng mỗi ngày).
- Diễn tả một lịch trình, một kế hoạch đã được lên sẵn. Ví dụ: The train departs at 10:00 am. (Tàu khởi hành lúc 10 giờ sáng).
- Diễn tả một sự kiện trong tương lai đã được lên kế hoạch. Ví dụ: The meeting starts tomorrow. (Buổi họp bắt đầu vào ngày mai).
2. Thì hiện tại tiếp diễn (Present Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + am/is/are + V-ing + O
- Phủ định: S + am/is/are + not + V-ing + O
- Nghi vấn: Am/Is/Are + S + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động đang xảy ra tại thời điểm nói. Ví dụ: I am writing an essay now. (Tôi đang viết một bài luận bây giờ).
- Diễn tả một hành động đang xảy ra trong khoảng thời gian xung quanh thời điểm nói. Ví dụ: She is working on a new project. (Cô ấy đang làm việc cho một dự án mới).
- Diễn tả một kế hoạch, một dự định trong tương lai gần. Ví dụ: We are going to the beach tomorrow. (Chúng tôi sẽ đi biển vào ngày mai).
3. Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + have/has + V3/ed + O
- Phủ định: S + have/has + not + V3/ed + O
- Nghi vấn: Have/Has + S + V3/ed + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động đã xảy ra trong quá khứ và còn kéo dài đến hiện tại. Ví dụ: I have lived in this city for 5 years. (Tôi đã sống ở thành phố này trong 5 năm).
- Diễn tả một kinh nghiệm, một sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, không rõ thời gian cụ thể. Ví dụ: I have been to Paris. (Tôi đã đến Paris).
- Diễn tả một hành động vừa mới xảy ra. Ví dụ: I have just finished my homework. (Tôi vừa mới hoàn thành bài tập về nhà).
4. Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + have/has + been + V-ing + O
- Phủ định: S + have/has + not + been + V-ing + O
- Nghi vấn: Have/Has + S + been + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động bắt đầu trong quá khứ và vẫn đang tiếp diễn đến hiện tại. Ví dụ: I have been studying English for 3 hours. (Tôi đã học tiếng Anh trong 3 giờ).
- Nhấn mạnh vào tính liên tục của hành động. Ví dụ: She has been working hard on this project. (Cô ấy đã làm việc chăm chỉ cho dự án này).
- Diễn tả một hành động vừa kết thúc và còn để lại dấu hiệu. Ví dụ: I have been crying, my eyes are red. (Tôi đã khóc, mắt tôi đỏ).
5. Thì quá khứ đơn (Simple Past Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + V2/ed + O
- Phủ định: S + did + not + V + O
- Nghi vấn: Did + S + V + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động đã xảy ra và kết thúc trong quá khứ. Ví dụ: I went to the cinema yesterday. (Tôi đã đi xem phim ngày hôm qua).
- Diễn tả một chuỗi các sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Ví dụ: I woke up, had breakfast, and went to work. (Tôi thức dậy, ăn sáng, và đi làm).
6. Thì quá khứ tiếp diễn (Past Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + was/were + V-ing + O
- Phủ định: S + was/were + not + V-ing + O
- Nghi vấn: Was/Were + S + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động đang xảy ra tại một thời điểm cụ thể trong quá khứ. Ví dụ: I was watching TV at 8 pm last night. (Tôi đang xem TV lúc 8 giờ tối hôm qua).
- Diễn tả hai hành động cùng xảy ra trong quá khứ. Ví dụ: While I was studying, my friends were playing outside. (Trong khi tôi đang học, bạn bè của tôi đang chơi ngoài trời).
7. Thì quá khứ hoàn thành (Past Perfect Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + had + V3/ed + O
- Phủ định: S + had + not + V3/ed + O
- Nghi vấn: Had + S + V3/ed + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động xảy ra trước một hành động khác trong quá khứ. Ví dụ: I had finished my homework before I went to bed. (Tôi đã hoàn thành bài tập về nhà trước khi đi ngủ).
- Diễn tả một hành động đã xảy ra trong quá khứ và có kết quả ảnh hưởng đến hiện tại. Ví dụ: I had lost my keys when I got home. (Tôi đã đánh mất chìa khóa khi tôi về nhà).
8. Thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn (Past Perfect Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + had + been + V-ing + O
- Phủ định: S + had + not + been + V-ing + O
- Nghi vấn: Had + S + been + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động đã bắt đầu và tiếp diễn trong một khoảng thời gian trước một hành động khác trong quá khứ. Ví dụ: I had been studying English for 5 years when I moved to London. (Tôi đã học tiếng Anh trong 5 năm khi tôi chuyển đến London).
9. Thì tương lai đơn (Simple Future Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + will + V + O
- Phủ định: S + will + not + V + O
- Nghi vấn: Will + S + V + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một dự đoán về tương lai. Ví dụ: It will rain tomorrow. (Sẽ mưa vào ngày mai).
- Diễn tả một quyết định, một ý định được đưa ra tại thời điểm nói. Ví dụ: I will buy a new car next week. (Tôi sẽ mua một chiếc xe mới vào tuần tới).
10. Thì tương lai tiếp diễn (Future Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + will + be + V-ing + O
- Phủ định: S + will + not + be + V-ing + O
- Nghi vấn: Will + S + be + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động sẽ đang diễn ra tại một thời điểm cụ thể trong tương lai. Ví dụ: I will be working on a new project next month. (Tôi sẽ làm việc cho một dự án mới vào tháng tới).
11. Thì tương lai hoàn thành (Future Perfect Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + will + have + V3/ed + O
- Phủ định: S + will + not + have + V3/ed + O
- Nghi vấn: Will + S + have + V3/ed + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động sẽ hoàn thành trước một thời điểm cụ thể trong tương lai. Ví dụ: I will have finished my work by 5 pm today. (Tôi sẽ hoàn thành công việc của mình trước 5 giờ chiều nay).
12. Thì tương lai hoàn thành tiếp diễn (Future Perfect Continuous Tense)
Công thức:
- Khẳng định: S + will + have + been + V-ing + O
- Phủ định: S + will + not + have + been + V-ing + O
- Nghi vấn: Will + S + have + been + V-ing + O?
Cách sử dụng:
- Diễn tả một hành động sẽ bắt đầu và tiếp diễn trong một khoảng thời gian trước một thời điểm cụ thể trong tương lai. Ví dụ: I will have been studying English for 10 years by next year. (Tôi sẽ đã học tiếng Anh trong 10 năm vào năm sau).
Một số lưu ý khi học chia thì
- Luôn ghi nhớ công thức và cách sử dụng của từng thì.
- Rèn luyện kỹ năng chia động từ theo từng thì.
- Luyện tập với các bài tập ngữ pháp và đọc nhiều tài liệu tiếng Anh để làm quen với cách sử dụng thì trong thực tế.
Các câu hỏi thường gặp về chia thì
- Làm sao để phân biệt giữa thì hiện tại đơn và thì hiện tại tiếp diễn?
- Thì hiện tại đơn dùng để diễn tả một thói quen, một hành động thường xuyên xảy ra, còn thì hiện tại tiếp diễn dùng để diễn tả một hành động đang xảy ra tại thời điểm nói.
- Thì quá khứ đơn và thì quá khứ hoàn thành khác nhau như thế nào?
- Thì quá khứ đơn dùng để diễn tả một hành động đã xảy ra và kết thúc trong quá khứ, còn thì quá khứ hoàn thành dùng để diễn tả một hành động đã xảy ra trước một hành động khác trong quá khứ.
- Cách sử dụng thì tương lai đơn và thì tương lai tiếp diễn?
- Thì tương lai đơn dùng để diễn tả một dự đoán, một quyết định, một ý định, còn thì tương lai tiếp diễn dùng để diễn tả một hành động sẽ đang diễn ra tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.
Kết luận
Chia thì là một phần quan trọng trong ngữ pháp tiếng Anh. Hiểu rõ cách chia thì sẽ giúp bạn giao tiếp hiệu quả hơn, nâng cao khả năng viết văn, đọc hiểu và làm bài thi tiếng Anh. Luyện tập thường xuyên, kiên trì là chìa khóa để chinh phục ngữ pháp tiếng Anh.
Bạn có thắc mắc nào khác về chia thì trong tiếng Anh? Hãy để lại bình luận hoặc liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
Hướng dẫn chia thì tiếng Anh
Chia thì tiếng Anh tự học